Het Streeklab Haarlem verricht op aanvraag van uw huisarts, medisch specialist of andere zorgverlener diagnostiek van infectieziekten op uw lichaamsmateriaal, bijvoorbeeld urine, ontlasting of bloed. Om onze werkzaamheden optimaal uit te kunnen voeren, hebben wij persoonsgegevens en medische gegevens van u nodig.

Met uw gegevens en uw lichaamsmateriaal mag onder bepaalde omstandigheden wetenschappelijk onderzoek worden gedaan. Wetenschappelijk onderzoek is de studie van een bepaald onderwerp volgens vastgestelde regels. In dit artikel leest u meer over wetenschappelijk onderzoek. U kunt bezwaar maken tegen het gebruik van uw medische gegevens en/of uw lichaamsmateriaal voor wetenschappelijk onderzoek. U kunt bezwaar maken via het Bezwaarformulier Wetenschappelijk onderzoek met resterend lichaamsmateriaal.

Uw medische gegevens zijn alle gegevens die worden verzameld bij het uitvoeren van de diagnostiek. Deze gegevens worden opgenomen in ons elektronisch laboratorium management systeem.

Van het lichaamsmateriaal dat nodig is voor de uitvoering van de aangevraagde diagnostiek blijft vaak een deel over, dit noemen we het resterend lichaamsmateriaal. Het Streeklab Haarlem bewaart dit resterend lichaamsmateriaal over het algemeen voor een vastgestelde tijd om aanvullend onderzoek te kunnen doen als dit nodig is voor het stellen van de diagnose.

Als er genoeg lichaamsmateriaal over is, kan dit door het Streeklab Haarlem worden gebruikt voor het kalibreren en testen van de apparatuur die voor het uitvoeren van het onderzoek wordt gebruikt of als controlemateriaal voor nieuwe analyses. Het materiaal wordt daartoe altijd eerst geanonimiseerd, zodat het niet meer tot individuele personen herleidbaar is. Dit is altijd toegestaan.

Daarnaast kan het Streeklab Haarlem, als er genoeg lichaamsmateriaal over is, een deel van het lichaamsmateriaal gebruiken voor wetenschappelijk onderzoek.

Bijna alle kennis over gezondheid en ziekte weten we door wetenschappelijk onderzoek. Deze kennis kan helpen om betere diagnoses te stellen, ziekten te voorkomen, en ziekten te behandelen. Veel ontwikkelingen zijn alleen mogelijk door bestuderen van lichaamsmateriaal en medische gegevens. Daarom is het belangrijk dat het Streeklab Haarlem resterend lichaamsmateriaal kan gebruiken.

Voor wetenschappelijk onderzoek met resterend lichaamsmateriaal kunnen onderzoekers gebruik maken van anoniem of gecodeerd lichaamsmateriaal. Anoniem of gecodeerd betekent dat uw resterend lichaamsmateriaal een nummer krijgt. Een onderzoeker kan ook samenwerken met andere onderzoekers uit Nederland of uit het buitenland. Dit is nodig om van elkaars kennis gebruik te maken.

Het Streeklab Haarlem houdt zich aan de regels van de ‘Code Goed Gebruik’. Dit zijn afspraken tussen artsen, onderzoekers en patiëntenverenigingen. De afspraken zijn gebaseerd op bestaande wetgeving.

De belangrijkste regels zijn:

  • Het onderzoek moet nuttig zijn;
  • De privacy van de patiënt moet voldoende beschermd worden;
  • Een METC (Medisch Ethische Toetsingscommissie) moet het onderzoek hebben goedgekeurd.

Voor wetenschappelijk onderzoek wordt gebruik gemaakt van anoniem of gecodeerd lichaamsmateriaal en anonieme of gecodeerde gegevens. Coderen gebeurt als er geen gebruik kan worden gemaakt van anonieme gegevens of anoniem lichaamsmateriaal. Al het lichaamsmateriaal en de medische gegevens krijgen in dat geval een nummer. Alleen degene die het lichaamsmateriaal en de gegevens heeft verstrekt aan de onderzoeker weet om welke patiënten het gaat. De onderzoeker weet niet welke naam er bij welk nummer hoort.

Bij onderzoek waarbij de onderzoeker wél over uw persoonlijke gegevens moet beschikken, zal eerst om uw toestemming worden gevraagd. Uiteraard zijn alle onderzoekers verplicht uiterst zorgvuldig met uw privacy om te gaan.

Wij vragen u te kiezen. Mag het Streeklab Haarlem uw resterend lichaamsmateriaal gebruiken voor wetenschappelijk onderzoek?

Streeklab Haarlem
t.a.v. Kwaliteitsdienst
Antwoordnummer 1622
2000 VC HAARLEM

U hoeft niet te vertellen waarom u geen toestemming geeft.

U mag ook later alsnog bezwaar maken. Hierbij moet u er wel rekening mee houden dat lichaamsmateriaal van u al gebruikt kan zijn voor wetenschappelijk onderzoek. Het Streeklab Haarlem kan dit gebruikte materiaal niet terughalen.

Als u geen bezwaar maakt, kunnen uw lichaamsmateriaal en/of uw medische gegevens gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek.

  • Voor het onderzoek gebruikt de onderzoeker maar een klein deel van het resterend lichaamsmateriaal. Er blijft altijd genoeg over voor uw eigen diagnose en behandeling, mocht dat nodig zijn;
  • De onderzoekers doen alleen onderzoek met gecodeerd of anoniem resterend lichaamsmateriaal. Ook als een onderzoeker een artikel schrijft over wetenschappelijk onderzoek dat hij of zij met uw lichaamsmateriaal heeft gedaan, bent u nooit herkenbaar;
  • U krijgt geen geld als uw lichaamsmateriaal wordt gebruikt;
  • U krijgt geen informatie over de resultaten van het onderzoek, want die nieuwe kennis is meestal niet belangrijk voor uw eigen ziekte en behandeling.

In zeldzame gevallen komt een onderzoeker iets op het spoor dat van belang kan zijn voor uw gezondheid. Een commissie beoordeelt of het belangrijk is dat u dit weet. In dat geval zal uw behandelend arts of uw huisarts u informeren. Ook hier kunt u bezwaar tegen maken. In dat geval zal uw lichaamsmateriaal niet worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek.

Als u bezwaar maakt, mag het Streeklab Haarlem uw lichaamsmateriaal en medische gegevens niet gebruiken voor wetenschappelijk onderzoek en/of onderwijs. Bezwaar maken heeft geen gevolgen voor u. De diagnostiek vindt op precies dezelfde wijze plaats, of u nu wel of geen bezwaar maakt.

Het Streeklab Haarlem bewaart het lichaamsmateriaal altijd. Het materiaal wordt, gedurende een vastgestelde tijd, bewaard om eventueel aanvullend onderzoek te verrichten als dit nodig mocht zijn voor de diagnostiek. Ook kan materiaal worden bewaard voor het kalibreren en testen van de apparatuur die voor het uitvoeren van het onderzoek wordt gebruikt of als controlemateriaal voor nieuwe analyses.

Het kan zijn dat u deze informatie leest als begeleider of vertegenwoordiger van een patiënt. Bijvoorbeeld omdat u de ouder bent van een kind jonger dan 16 jaar, de mentor bent van een verstandelijk beperkte patiënt of een patiënt vertegenwoordigt die in coma ligt. Aan deze groep patiënten, die (tijdelijk) niet voor zichzelf kunnen beslissen, biedt de wet extra bescherming. Als u ouder/voogd bent van een minderjarige of wettelijk vertegenwoordiger van een wilsonbekwaam persoon, kunt u bezwaar maken namens deze persoon. U gebruikt daarvoor het bezwaarformulier (link).

Minderjarigen tussen de 12 en 16 jaar oud kunnen zelf ook bezwaar maken.

Het is belangrijk dat u juiste en duidelijke informatie krijgt. Met deze informatie beslist u of wel of géén bezwaar maakt voor het gebruik van uw medische gegevens en / of lichaamsmateriaal voor wetenschappelijk onderzoek. Als u nog vragen heeft na het lezen van deze informatie kunt u contact opnemen met het Streeklab Haarlem via ons contactformulier.

Als u niet tevreden bent met de manier waarop er door het Streeklab Haarlem wordt omgegaan met medische gegevens en/of lichaamsmateriaal, kunt u schriftelijk of digitaal een klacht indienen. Zie het onderdeel Klachtenprocedure op onze website.

Een deel van deze tekst is afkomstig uit de folder ‘Wetenschappelijk onderzoek met uw overgebleven lichaamsmateriaal: geen bezwaar?’ van COREON (Commissie Regelgeving Observationeel Onderzoek). De inhoud is aangepast aan de situatie zoals die zich voordoet in het Streeklab Haarlem.